ÇOCUĞUM OKULA HAZIR MI?
Çocuğum okula hazır mı ?, Okula uyum sağlayabilecek mi? Okulların açılmasıyla birlikte birçok ebeveynin kaygılandığı konulardan biridir mutlaka. Çocuğun hem ruh sağlığı hem de akademik başarısı için okula doğru zamanda başlamasının ne kadar önemli olduğunu düşünürsek bu kaygıyı yaşamakta pek de haksız sayılmazlar. Özgüveni yüksek, üretken, sorumluluk sahibi birer yetişkin olmasında en kritik başlangıçlardan biridir ilkokul dönemi. Yapılan birçok araştırma okula başlama olgunluğuna erişmiş, zihinsel, duygusal, fiziksel ve sosyal yönden okula hazır olan çocukların hayat boyu çok daha başarılı olduğunu göstermektedir.
Çocuğum okula hazır mı ? Peki hazır olması için neler yapabiliriz?
Yaşamın ilk yedi yılı yaşam boyu gelişimi etkileyen çok önemli bir dönemdir. Anne babalar çocuklarının geleceklerini şekillendirecek bu kritik süreci çok iyi değerlendirmelidir. Çocuğun dönemsel özellikleri bilinir ve gerektiği gibi desteklenirse okul yaşamında da çocuğun ve ailenin yükü hafifler. Okul öncesi eğitim almış olması da çocuğun okula hazırlık sürecinde oldukça katkı sağlamaktadır. Oyun, çocukların en önemli öğrenme aracıdır. Çok güzel konuşarak anlatabileceğinizden çok daha fazlasını en doğru ve kalıcı bir şekilde oyun ile verebilirsiniz. Oyun sayesinde çocuğun sosyal, bilişsel gelişimi desteklenir. Çocuğun başarabileceğine olan inancı ve kendine güven duygusu gelişir. Çocuğun algı, dikkat ve öğrenme kanalları açılır. Zihinsel gelişimini destekleyecek oyunlar, boyama, oyun hamuru, yap boz yapmak, dil gelişimini desteklemek için hikaye okumak, resimli kitaplardan sorular sormak çocuğun okul öncesi eğitime hazırlamada son derece önemlidir. Her ne kadar çocuğunuzun okul olgunluğu kazanmasında anne baba olarak büyük katkılar sağlıyor olsanız da çocuğun bu olgunluğu sağlayacak zamana da ihtiyacı vardır. Nasıl ki tuvalet eğitimi, yürüme, konuşma gibi becerilerin gelişmesi için çocuğun belli bir olgunluğa erişmesi gerekiyor ve bu olgunluktan önce bu beceriler gelişmiyorsa, okula uyum ve öğrenme süreci için de çocuğun zihinsel, fiziksel, sosyal ve duygusal gelişiminin de belli bir gelişmişlik düzeyinde olması gereklidir.
Çocuğumun okula gitmek istemiyor!
Bazı çocuklar okula başlamada, anneden ayrılmada hiç zorlanmazken bazı çocuklar için bu çok zor olabilir. Anaokuluna gitmiş olsa bile ilk günler uyum güçlüğü yaşaması çok normaldir. Hiç tanımadığı, bilmediği bir sosyal çevre içine girmek belli bir uyum süreci gerektirebilir. Bunun için çocuğu bir süre zaman tanınmalıdır. Çocuk okula ne kadar hazırsa uyumu da o kadar kısa sürecektir. Ancak bazen çocuk fiziksel olarak okula hazır olsa da duygusal olarak hazır olamayabilir. Yaşanan bu sıkıntı, annenin çocuğa bağımlılığı, annenin kaygılarıyla yakından ilişkili olabilir. Aynı zamanda yeni bir kardeşin olması, ev ortamında kaygı yaratacak bir durumun yaşanması, sağlık problemleri, kayıp, performans endişesi gibi durumlarda çocuğun okula gitmek istememesinde etkili olabilir. Çocuk okula gitmemekte ısrar ediyorsa onun kaygıları dinlenmeli, onun duygu ve düşünceleri anlaşılmaya çalışılmalıdır. Nedenin anlaşılması çözümü oldukça kolaylaştıracaktır. Anne baba, çocuğun duygularını anladığını hissettirmeli ve okula niçin gittiğini hatırlatmalıdır. Bu süreçte ebeveyn yaşadığı kaygı ve sıkıntıyı çocuğa yansıtmamak için çok dikkatli olmalıdır. Çocuğa onu kaygılandıracak uyarılar yapılamamalıdır. Çocuktaki kaygı devam ettiği durumda ilk gün bir saat, ikinci gün iki saat gibi aşamalı olarak çocuk okula alıştırılmalıdır. Kısa ve net vedalaşmalar yapılmalı ve verilen sözler mutlaka tutulmalı, çocuğun güveni sarsılmamalıdır.
Çocuk okula hazır olmadan başlarsa,
Çocuk okula hazır mı ? hazır olmadan başlarsa, sınıf içinde zamanla kendisini yetersiz ve güçsüz hissetmeye başlar. Bu yetersizlik duygusu çocuğun okula gitme, öğrenme isteğini azaltır ve çocuğun belki de yaşam boyu üzerinden atamayacağı başarısızlık duygusuna yol açarak hayatına etki etmeye devam eder. Kişinin akademik başarısı etkileneceği gibi yaşam başarısı da git gide azalır ve ruhsal sorunlar başlayabilir.
Çocuğum hayata erken atılsın, bir an önce meslek sahibi olsun, zaman kazansın düşüncesiyle okula bir yıl erken başlatmanız, onun yaşam boyu başarısız olmasına neden olabilir. Okula erken başlaması kar değil çoğu zaman akademik ve sosyal yaşamında telafisi zor zararlara yol açabilir. Her ne kadar çocuğun okul öncesi eğitim almış olması, ailenin çocuğun gelişim dönemlerine uygun ihtiyaçlarını yerinde karşılaması okula hazır olmada büyük önem taşısa da çocuğun okula sınıfındaki arkadaşlarından neredeyse bir yıl önce başlaması travmatik anlara neden olabilir. Ülkemizde okula hazır olma yaş ile orantılandırılsa da her çocuğun farklı yaşta okula hazır olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Çocuğun okula hazır olup olmadığı konusunda kuşku duyulduğunda bir uzmandan yardım alınarak klinik değerlendirme ve okul olgunluk testleriyle daha sağlıklı karar alınabilir.